1. خانه
  2. اخبار خودرو
  3. خودروسازان داخلی
  4. ترفند خودروسازان برای فرار از بن بست

ترفند خودروسازان برای فرار از بن بست

12 آبان 1397
  • 10

ایران‌خودرو و سایپا با طرح‌های پیش‌فروش تلاش می‌کنند به ساحل آرامش برسند. فهمیدن این موضوع چندان سخت نیست. طبق صورت‌های مالی که دو خودروساز به بورس اظهار کرده‌اند، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگترین خودروساز کشور، تا پایان شهریور امسال زیان ۲ هزار و ۵۶۷ میلیارد تومانی را به ثبت رسانده است، در حالی که کل سرمایه ثبتی این شرکت یک‌هزار و ۵۳۰ میلیارد تومان است. بنابراین نسبت زیان این شرکت به سرمایه‌اش، عدد 1.7 را نشان می‌دهد، یعنی زیانی بیشتر از کل سرمایه ثبت‌شده.

ترفند خودروسازان برای فرار از بن بست

سایپا هم طبق آن‌چه به بورس اظهار کرده، در ۶ ماه ابتدایی امسال بیش از دو هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان زیان کرده و این در حالی است که سرمایه ثبتی این شرکت، حدود سه هزار و ۹۳۰ میلیارد تومان است. اگر این عدد را نصف کنیم، مشخص می‌شود نسبت زیان دومین خودروساز بزرگ ایران نیز از ۵۰ درصد سرمایه‌اش بالاتر است. با این حساب، دو خودروساز بزرگ داخلی در مجموع طی ۶ ماه ابتدایی امسال پنج هزار و ۴۶۷ میلیارد تومان زیان به ثبت رسانده‌اند.

این اتفاق دو خودروساز را مشمول ماده ١٤١ قانون تجارت می‌کند؛ قانونی که می‌گوید زمانی که شرکت‌ها زیان‌شان بیشتر از ٥٠ درصد سرمایه ثبتی‌شان شد باید درباره انحلال یا ادامه فعالیت آنها تجدیدنظر شود.

فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو به «شهروند» می‌گوید: «پیش‌فروش خودرو تنها راهی است که خودروسازان به آن متوسل شده‌اند تا ورشکستگی‌شان را به تأخیر بیندازند.» او توضیح می‌دهد: «مجموع تعداد خودروهایی که دو خودروساز پیش‌فروش کرده‌ و هنوز به مشتریان تحویل نداده‌اند، به ٤٠٠هزار دستگاه می‌رسد. اگر فرض کنیم برای هر خودرو حداقل ١٠ میلیون تومان سرمایه مردم به دست خودروسازان رسیده باشد، حدود ٤ هزار میلیارد تومان پول مردم در دست خودروسازان است که این میزان پول از کل سرمایه ثبتی آنها بالاتر است و در واقع ورشکستگی خودروسازان را به تأخیر می‌اندازد.»

پیش‌فروش سه‌ماهه، دو ساله شد!

خودروسازان درآمد ٢ سال آینده خود را پیش‌خور کرده‌اند؛ به‌عبارتی ٤هزار میلیارد تومان از نقدینگی مردم در اختیار خودروسازان قرار گرفته است. یک حساب و کتاب سرانگشتی به‌خوبی نشان می‌دهد که بدهی خودروسازان این روزها چندین برابر سرمایه آنهاست.

فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو که معتقد است یک بحران پیش روی صنعت خودروسازی ایران است و به «شهروند» می‌گوید: «تا کی قرار است مدت‌زمان تحویل خودرو به تعویق بیفتد. پیش‌فروش خودرو که روزگاری سه‌ماهه بود، حالا به ٢ سال رسیده است. اگر این روند ادامه پیدا کند به ٣ سال هم می‌رسد، اما بالاخره این روند باید یک سالی متوقف شود. نمی‌شود که امروز ثبت‌نام کرد، ٥ سال دیگر خودرو تحویل داد.»

به گفته او، آن‌چه امروز در صنعت خودرو در حال وقوع است، همان اتفاقی است که در موسسات مالی و اعتباری یک‌بار آن را تجربه کردیم. سپرده یکی به‌عنوان سود به سپرده‌گذار قبلی پرداخت می‌شد، اما از یک جایی به بعد دیگر سپرده‌های جدید پاسخگوی حجم مطالبات سپرده‌گذاران قبلی نبود. امروز هم در صنعت خودروسازی پول خریدار ٢ سال دیگر صرف تولید خودروی معوق امسال می‌شود.

این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به آمارهای اعلامی از طرف مرکز آمار گفت: «چطور در شرایطی که تورم نقطه‌به‌نقطه ٣٦,٩ درصد اعلام شده می‌گوییم قیمت خودرو باید ثابت بماند.»

سرمایه خودروسازان منفی شد

خودروسازان می‌گویند خودرویی که تولید آن برای خودروساز ٣٠ میلیون تومان آب می‌خورد، به اجبارِ شورای رقابت ٢٢ میلیون تومان فروخته می‌شود و خودروساز در تولید هر خودرو حداقل ٨ میلیون تومان ضرر می‌کند، اما تمام زیان جاده مخصوص‌نشین‌ها به همین جا ختم نمی‌شود و زیان مالی سال‌های ٩١ و ٩٢ که اشتباهات دولت‌ها در آن سال‌ها هم تکرار شده بود، همچنان روی دوش جاده مخصوص‌نشین‌ها سنگینی می‌کند.

طبق ماده ١٤١ قانون تجارت اگر زیان یک شرکت از ۵۰‌درصد سرمایه آن بیشتر باشد، هیأت‌مدیره باید نسبت به تشکیل مجمع و تصمیم‌گیری درباره ادامه فعالیت یا انحلال آن تصمیم‌گیری کند. البته از آنجا که ملاک برای سود و زیان شرکت‌ها صورت‌های مالی یک‌ساله آنها است، باید تا پایان امسال صبر کرد و دید نسبت زیان به سرمایه چه عددی را ثبت می‌کند. با این حال با اعداد ثبت‌شده در نیمسال اول و سخت‌ترشدن شرایط خودروسازان، به‌خصوص با وجود تحریم و کاهش تولید، در نیمه دوم سال هیچ بعید نیست که درنهایت نسبت زیان به سرمایه ایران‌خودرو و سایپا این دو شرکت را مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت کند.

اما این زیان در حالی به خودروساز وارد می‌شود که مصرف‌کننده نهایی ناچار است که خودرو را به ١٠ تا ٥٠‌میلیون تومان بالاتر از نرخ مصوب کارخانه البته از دلال خریداری کند.

نگرانی انصراف در راه جاده مخصوص

خودروسازان بزرگ کشور بیش از یک دهه است که بر طبل آزادسازی قیمت می‌کوبند و معتقدند که تا این مهم حاصل نشود، نباید انتظار پایان زیان‌دهی و سودده‌شدن آنها را داشت. ازجمله مسائلی که خودروسازان بزرگ داخلی در حوزه قیمت‌گذاری دستوری بر آن تأکید می‌کنند، عدم توانایی برای پرداخت بدهی‌ها و همچنین سرمایه‌گذاری جدید است. به گفته آنها، وقتی قیمت فروش محصولات با هزینه‌های تولید تناسب ندارد و خودروها با زیان فروخته می‌شوند، امکان تسویه‌حساب سر وقت با طلبکاران به‌خصوص قطعه‌سازان و سیستم بانکی نیست. طبعا وقتی با این دو طلبکار اصلی تسویه‌حساب به موقع نشود، اولی (قطعه‌سازان) به سمت کاهش تأمین قطعات می‌رود و نزولی‌شدن تولید رقم می‌خورد و دومی (سیستم بانکی) نیز جرایم دیرکرد خودروسازها را افزایش می‌دهد. نتیجه چنین اتفاقاتی بالارفتن زیان ایران‌خودرو و سایپا بوده که خود را به وضوح در صورت‌های مالی این دو شرکت، به‌خصوص در ۶ ماه نخست امسال، نشان داده است. اما خروج دولت از قیمت‌گذاری دستوری هم دیگر چاره‌ساز نیست. زاوه، کارشناس صنعت خودرو که معتقد است هدف ٨٠‌درصد کسانی که در پیش‌فروش خودرو ثبت نام کردند، کسب سود بیشتر است، ادامه داد: «فرض را بر این بگذارید که قیمت شناور تعیین‌شده و اختلاف قیمتی بازار و کارخانه از بین برود و دیگر از سودهای میلیونی خبری نباشد، در این حالت همگی از ثبت نام خود انصراف می‌دهند و سونامی از انصراف در صنعت خودرو به راه می‌افتد؛ اما این تنها یک طرف ماجرا است.»

چیزی به اسم پیش‌فروش نداریم

بازار پیش‌فروش اجناس در حالی این روزها حسابی داغ شده که فعالان صنعت خودرو می‌گویند که غول‌های صنعتی دنیا معمولا چنین مدلی را برای عرضه محصولات خود در پیش نمی‌گیرند. زاوه در این‌باره می‌گوید: «پیش‌فروش معمولا در خودروهای لوکس گرانقیمتی که به تعداد خیلی محدود تولید می‌شود، صورت می‌گیرد؛ به‌ عنوان مثال پورشه چند وقت پیش یکی از محصولات خود را که ٤٠٠‌هزار دلار قیمت داشت و قرار بود تنها ٢٥ دستگاه از آن تولید شود را پیش‌فروش کرد. البته یک بار هم رنو یکی از محصولات خود را که تنها ٥‌هزار یورو قیمت داشت و به نوعی یکی از ارزان‌ترین خودروها در بازار‌های اروپایی محسوب می‌شد را پیش‌فروش کرد و بعد از حدود یک‌ سال تحویل مشتریان داد.» آن‌ گونه که این فعال بازار توضیح می‌دهد: «اگر مشتری بخواهد که ماشین خاصی را سوار شود و اتومبیلش آپشن‌های ویژه‌ای داشته باشد، حداکثر باید ٩٠ روز انتظار بکشد اما در حال عادی خودروسازان با همان نمایندگی‌های فروش طرف هستند و نمایندگی‌ها بعد از ٦٠ روز خودرو را دریافت می‌کنند.»

این فعال بازار که معتقد است تأمین مالی خودروسازان باید توسط نظام بانکی صورت گیرد، ادامه داد: «تأمین مالی از طریق پیش‌فروش یک روش غیراستاندارد است. در حال حاضر خودروسازان با ٤٠٠‌هزار نفر طرف هستند؛ این در حالی است که در اقتصاد دیگر کشور‌ها بانک‌ها منابع مالی تولیدکنندگان را تأمین می‌کنند نه مردم.»

قیمت‌ها در بازار چقدر جذاب است

سطح فعلی قیمت‌ها برای بسیاری از مصرف‌کنندگان غیر قابل دسترس است. قیمت خودرو ظرف مدت کمتر از سه ماه، تقریبا دو برابر شده است؛ در حالی ‌که قدرت خرید بازار نه ‌تنها افزایش نیافته است که به واسطه تورم شدید در کالاهای اساسی‌تر مانند مسکن و اجاره‌بها کاهش هم داشته است. در این شرایط هر چند بسیاری به طمع سرمایه‌گذاری و البته کاهش شدید تیراژ تولید، نقدینگی خود را در این بازار وارد کرده‌اند ولی نهایتا حتی با کاهش شدید عرضه، تعداد مشتریانی که توانایی خرید با این سطح قیمت‌ها را داشته باشند، بسیار محدود است. این مشکل در اکثر بازارهای کشور دیده می‌شود.

از این ‌رو به نظر نمی‌رسد به‌رغم اینکه سرمایه‌گذاران در محاسبات حسابداری به سودهای کلانی می‌رسند، در بازار مصرف هم بتوانند به این سود دست پیدا کنند. آنها صرفا دارایی خود را از نقدینگی ریالی به کالایی تبدیل کرده‌اند که ارزش تثبیت‌شده‌تری دارد. نمونه این وضع در سال‌های ٩٠ تا ٩٢ هم دیده شد و نهایتا تقویت بازار فروش با وام ارزان دولتی میسر شد و بازار در دوره‌هایی با رکودی سنگین مواجه بود. از این ‌رو به نظر می‌رسد موج هیجانی بازارها فروکش کرده است و به دلیل نبود قدرت خرید کافی در مشتریان، رکود شدیدی بر بازارها حاکم شود. ایجاد این رکود تا حدی البته جذابیت بازار را برای سرمایه‌گذاران کم می‌کند، ولی در عین حال، سایر بازارها هم وضع مشابهی دارند و امکان کسب سود برای فعالان اقتصادی در آنها هم وجود ندارد.»

منبع شهروند


نظرات

  • i i (13 آبان 1397 ساعت 11:08)

    خواهشاْ به اینا خودرو ساز نگویید .هرچی بجز خودروساز

  • مهدی مهدی (13 آبان 1397 ساعت 09:30)


    به نام خدا با سلام و احترام طی جلساتی که در تلویزیون در این چند ماهه در رابطه با قیمت و احتکار خودرو بحث و گفتگو می شود به یک مورد اساسی که ظلم آشکار ایران خودرو به مشتری می باشد و دلیل اصلی احتکار یا به قول خود ایران خودرو تاخیر که به بهانه تامین قطعه صورت می پذیرد و اعلام می کند چون سود تاخیر می دهد به ضررش تمام می شود کسی در جواب این را نمی پرسد که مگر سود تاخیر چقدر است !!!!!!؟؟ در مقایسه با افزایش قیمت چند ده ملیونی که مد نظر ایران خودرو است . مثلا بنده که اردیبهشت ۹۷ یک خودرو ثبت نام کرده ام و می بایست طبق قرارداد ۹۷/۰۶/۳۱ تحویل میشده و تا الان دعوت نامه نیامده است چرا بابت تاخیر ایران خودرو باید قیمت اضافه بپردازم مگر مقصر تاخیر ایران خورو بنده بوده ام مگر سود تاخیر چقدر است ؟؟؟ در مقایسه با افزایش قیمت مد نظر ایران خودرو(چند ده ملیونی) عددی نیست که کاملا زیرکانه مدیرعامل ایران خودرو می گوید ما چون سود تاخیر می پردازیم دلیل ندارد ماشین را نگه داریم کاملا پرواضح است که قیمت باید در همان ماه که در قرارداد جهت واگذاری آمده پرداخت شود نه اینکه ایران خودرو به عمد تاخیر ایجاد کند تا در نهایت به قیمت دلخواه بفروشد.اگر مسئولین محترم و شورای رقابت و مجلس این بند مستبدانه و ظالمانه را از ایران خودرو حذف نمایند به نظر بنده بخش اعظم مشکلات حل خواهد شد به همین آسانی حالا چرا اصلا هیچ اشاره ای به این موضوع در گفتگوها
    نمی شود!!!!!!!!!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ خواهش میکنم این مطلب بنده را به اطلاع برسانید.در ضمن اگر دقت کنید مبلغ 22میلیون پرداختی در اردیبهشت ماه معادل5500دلار بوده وحال اینکه در صورت انصراف 24میلیون معادل 1500دلار فعلی پرداخت می کنند وحال میبینیم چطور خود را به مظلوم نمایی میزنند وجیب مردم را خالی می کنند.

  • یه ایرانی یه ایرانی (13 آبان 1397 ساعت 08:17)

    فقط لازمه یه حسابرس بی طرف همه مدارک این دو خودرو ساز رو زیرو رو کنه تا ببینه چقدر سود ده هستن وچقدر داخلشون ف ... هستش همین الانشم حساب سازی میکنن /شما هم مثل همه سایتها دیگه نظرها رو نشر نمیدین چون به ضررتون هستش /همین الانشم این قیمت خودرو سازها قیمت کارخانش گرونه ماشین به مردم تحویل نمیدن تا قیمتو بکشن بالا/خدا جای حق نشسته/انسانیت رو اینا گذاشتن زیر پا

  • reza reza (12 آبان 1397 ساعت 20:36)

    این زیان به خاطر این است که در 10 ماه گذشته هیچ خودرویی رو به بازار و مشتریان نداده اند و 140 هزار خودرو احتکار کرده اند و مقدار کمی در بازار آزاد به فروش میرسانند تا قیمت خودرو افزایش بیاد بعد از افزایش قیمت با قیمت های جدید به مشتریان پیشفروش کرده تحویل دهند.

  • عبدل عبدل (12 آبان 1397 ساعت 18:56)

    دزدی فقط اتفاق افتاده و بس ، با این گرون فروشی خودرو سازا بعیده اختلاس و دزدی در کار نباشه

  • غفاری غفاری (12 آبان 1397 ساعت 18:11)

    با سلام.آدم وقتی قیمت های ماشین ایران رو با دلار با ماشینای کشور های دیگه نقایسه میکنه،به این نتیجه میرسه که هر چی سریعتر این کارخانه ها به بخش خصوصی داده بشه بهتره

  • یه ایرانی یه ایرانی (12 آبان 1397 ساعت 18:00)

    مردم رو ساده گیر اوردین اینقد این خودر سازها ف ... هستن و دروغ میگین در مورد صورتهای مالیشون که خدا ازشون نگذره/تا وقتی دولیتی ها وخصولتی ها از این دو خودرو ساز سود میبرن همیه خون مردم رو میمکن تنها راهش نخریدن هستش یادتون نرفته سه سال پیش کمپین نخریدن خودرو تخرش هم دولت 110 هزار وام داد تا مردم خریدن/میدونم شما هم نشرش نمیدین ولی ما انتقادمونو میکنیم

  • علی علی (12 آبان 1397 ساعت 17:43)

    با سلام
    پول مردم را پیشاپیش می گیرند و با دلار3500 و یا 4200 تومان دولتی قطعات وارد می کنند اینکه کلاٌ سود است برای خودرو ساز!!!!!! ، صورت های مالی ارائه شده حتما نادرست است اگر سود نمی کنند و از سال 91 تا الان ضرر می دهند پس چرا همان سال 91 شرکتهای مذکور را منحل نکردن تا هم خیال آنها و هم خیال مردم راحت شود T بنده اگر در اسفند96 که ثبت نام سمند ای اف سون (خودرو ملی ) نمودم به موعد تحویل مرداد97 که الان هم با گذشت 4 ماه نداده را بجای آن کود می خریدم 4برابر سود می کردم آنوقت ایران خودرو که از آب کره می گیرد ضرر کرده ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟!!!!!!!!!!!!!! نگویید نگویید نگویید

  • حق گوی حق گوی (12 آبان 1397 ساعت 17:33)

    آخه صورت مالی که ارقامش خود طرف وارد کنه از یه فاکتور دستی هم بی ارزش تر هست آخه چرا یکی نیست حداقل یکدرصد هم به فکر مردم باشه

  • مجتبی مجتبی (12 آبان 1397 ساعت 13:40)

    فقط باید هزینه های بیهوده که سرسام آور نیز می باشد کاهش یابد تا بهای تمام شده محصول نیز کاهش یابد.
    مدیریت هزینه ها باید عملی شود. در عرصه صنعت خودرو نیاز به مدیریت جهادی و انقلابی داریم.