1. خانه
  2. اخبار خودرو
  3. فن آوری، تکنولوژی و مقایسه
  4. بوژی ها، هزار پاهایی غول آسا

بوژی ها، هزار پاهایی غول آسا

15 مهر 1396
  • 1

راه ها باتوجه به نیاز بشری و جهت عبور و مرور و رفع نیاز ها، پیش از میلاد مسیح به وجود آمد. در واقع از زمان پیدایش انسان راه ها شکل گرفتند ولی توسعه آنها از زمان شکل گیری زندگی اجتماعی به وجود آمد.از آنجا که امکان فراهم کلیه مایحتاج رفاه و زندگی بشر در یک منطقه وجود نداشته یا اینکه تولید کلیه مایحتاج در هر منطقه مقرون به صرفه نبوده است ، بشر برای راحتی و تامین نیازهای زندگی از منطقه ای به منطقه دیگر سفر کرده است. اما آنچه امروز از آن به عنوان راه یا جاده یاد می شود مسیری است ایمن و هموار که دو منطقه جغرافیایی را به یکدیگر متصل مینماید و به طور طبیعی راه مورد نظر،نیازمند گروه هایی است که تامین ایمنی و هموار بودن راه را به عهده داشته و خدمات مورد نیاز بهره برداران از راه را تامین نماید. اولین راه با این تعریف مربوط به دوره پادشاهی کوروش می باشد. این مسیر از منطقه به طول (sardes) شوش امروزی در استان خوزستان آغاز شده و تا مرزهای غربی ترکیه امروزی و سواحل دریای مدیترانه منطقه تقریبی 2699 کیلومتر ادامه داشت.در طول این مسیر حدوداً 2700 کیلومتری در حدود 111 کاروانسرا ساخته شده بود . یعنی به ازای حداکثر هر 25 کیلومتر یک اقامتگاه در نظر گرفته شده بود ،دلیل ایجاد این مسیر، ارسال پیامهای شاهی به اقصی نقاط قلمرو حکومت در کوتاهترین زمان ممکن بوده است. امروزه حمل نقل در شکل های گوناگونی انجام می شود که میتوان به 5 دسته مختلف : حمل نقل ریلی، حمل نقل هوایی،حمل و نقل دریایی، حمل نقل لوله ای و مهم ترین آنها، یعنی حمل نقل زمینی اشاره کرد.

 هزار پاهای غول آسا

ما در این مقاله قصد داریم حمل نقل زمینی به ویژه حمل نقل فوق سنگین را بررسی کنیم که اصطلاحا بوژی نامیده میشوند ، لذا دیگر انواع حمل نقل را به شما واگذار میکنیم.

حمل نقل زمینی ، متداول ترین نوع حمل نقل است که به دلیل در دسترس بودن، ،ارزانی و انعطاف پذیری حمل و نقل جاده ای این روش حمل ونقل مهم ترین و بهترین روش جابجایی مسافر و بار در سراسر دنیا می باشد. به همین علت اکثر کشور ها و به ویژه در ایران، بیش از 90 درصد سهم حمل نقل بار و مسافر را، حمل نقل زمینی تشکیل میدهد. به عبارتی دیگر دراغلب موارد کلیه روش های حمل و نقل در مبدا یا مقصد، به شیوه ی حمل و نقل جاده ای نیاز دارند.
در بحث حمل نقل جاده ای بار، میتوان تریلی هارا به انواع مختلفی دسته بندی کرد.

بارگیر بغلدار معمولی : وسیله نقلیه بارگیر بغلدار معمولی، دیوار جانبی کوتاهی دارد که به راحتی باز و بسته می شود. بارگیر اطاق دار: بارگیر های اطاقدار برای حمل کالای بسته بندی شده و محصولات کشاورزی بیشتر کارایی دارد کمپرسی :کامیون اطاقدار که تخلیه بار آن به وسیله دستگاه کمپرس انجام می شود.

بغلدار چادری: بغلدار چادری دارای بارگیر با دیواره جانبی کوتاه و پوشیده با چادر برای حمل کالاهای بسته بندی شده و منظم می باشد که قابلیت پلمپ شدن را نیز دارد.

بارگیر مخزن دار: بارگیر مخزن دار دارای بارگیر استوانه ای شکل از جنس فلز یا فایبر گلاس برای حمل آب، مواد شیمیایی یا مشتقات نفتی به کار میرود. بارگیر مسقف: بارگیر مسقف دارای بارگیر مکعب مستطیل شکل فلزی و غیر قابل نفوذ به وسیله آب و برای حمل مواد غذایی و دارویی و محصولات پستی می باشد. جامبو: وسیله نقلیه دارای بارگیر کمرشکن بغلدار چادری که با توجه به وجود شکست در قسمت بارگیر، حجم بیشتری از بار توسط این وسیله نقلیه قابل حمل است. بارگیر یخچالدار: بارگیر یخچالدار دارای سیستم سرد کننده بالای صفر یا زیر صفر برای حمل کالاهای فاصد شدنی می باشد .

کمرشکن:کمر شکن وسیله ای است دارای بارگیری غیر ثابت به شکل کفی با یک شکستگی در ابتدا و عرض مساوی یا بیشتر نسبت به کفی با ارتفاع سطح بارگیر کمتر از کفی، از این بارگیر برای حمل کالاهای سنگین و متمرکز و غیر قابل تفکیک استفاده می شود. بصورت سنتی کمرشکن 5 محور و 11 محور در ایران وجود دارد که حمل با این وسیله جزء گروه سنگین می باشد

بوژی:

بوژی هم مانند کمر شکن دارای بارگیری غیر ثابت و محور های متغیر میباشد با این تفاوت که در بوژی از سیستم هیدرولیکی توزیع نیرو برای حمل کالاهای فوق سنگین و غیر قابل تفکیک استفاده شده است که با ماشین بوژی به علت امکان افزایش و کاهش محور میتوان هرنوع وزنی را با آن حمل کرد.

  هزار پاهای غول آسا

همان طور که در بالا به انواع مختلفی از تریلر ها اشاره شد، بهتر است بدانیم که بارهایی که دارای شرایط زیر باشند، طبق قوانین ترافیکی پلیس راهور ناجا، در دسته ی بار های ترافیکی قرار میگیرند که باید نکات ویژه ای را در حین حرکت رعایت کنند و لذا دارای محدودیت های زیادی مباشند.

عرض : بیشتر از 60/2 متر
طول : برای وسایل نقلیه 5 محور و 5 محور به بالا بیشتر از 16.5 متر
ارتفاع: از کف زمین تا بالاترین ارتفاع محموله بیشتر از 5/4 متر
وزن : محموله با وسیله نقلیه بالاتر از 5 محور بیشتر از 40 تن

  هزار پاهای غول آسا

بوژی ها:

بوژی در اصل یک کلمه فرانسوی میباشد و در لغت به معنای محور است . بوژی ها بر خلاف ظاهر سخت و خشن و خشکی که دارند به راحتی توسط فشار روغن هیدرولیکی بر روی انها اعمال میشود، کنترل و تعلیق میشوند و ضربه را جذب میکنند.

بوژی از سال 1968 میلادی یا سال 1345 توسط چند شرکت ایرانی وارد ایران شد و مسلما از آن زمان تا کنون هم طراحی بوژی ها تغییر کرده است و متناسب با گدشت زمان ظرفیت بارها و محموله ها هم افزایش یافته است.

بوژی درواقع کمر شکنی است با محور های زیاد تر از حالت نرمال که تعداد محور های آن متیغیر میباشد. به طوری که هرچه بار سنگین تر باشد، برای توزیع نیروی وزنی بهتر، تعداد محور ها بیشتر و بالعکس، برای بارهای سبک تر میتوان از تعداد محور های کمتری استفاده کرد. ممکن است بار وزن زیادی نداشته باشد و بتوان آن را حتی با یک تریلی معمولی هم حمل کرد، ولی مسئله حجم بار هم میباشد، باتوجه به سبک بودن بار، به دلیل حجم زیاد میبایست از بوژی استفاده کرد، مانند حمل پره ی توربین های بادی.

بوژی یه کار سخت و زمان بر می باشد و نیازمند یک تیم منسجم هدایت کننده می باشند.برای حمل و نقل یک بار فوق سنگین یا فوق حجیم، ممکن است برای یک مسیر هفتاد کیلومتری 25 روز زمان طی شود به دلایلی مثل بر داشتن موانع از سر راه، زمان حرکت در جاده ها که مصادف با اوج ترافیک و شلوغی نباشد که موجب مختل شدن عبورو مرور شود،هماهنگی های لازم با پلیس راهور ناجا، اداره برق برای کابل های برق در مسیر درصورتی که ارتفاع بیش از حد باشد، راهداری و سایز سازمان ها و ارگان ها که همه اینها، ایجاد یک چالش سخت برای جابجای باری فوق سنگین میباشد که نفس ها را در سینه حبس می کند.

بوژی ها تنها حرکت نمیکنند، بلکه یک تیم از متخصص فنی تا مسئولین و نمایندگان پروژه و یا ارگان ها حضور دارند و حد اقل توسط دو خودرو در جلو و عقب بوژی، اسکورت میشوند.

  هزار پاهای غول آسا

جالب است بدانید که حد اکثر سرعت یک بوژی و کشنده ان به همراه محموله چیزی کمتر از 30 کیلو متر بر ساعت است . در بعضی مواقع کار به حدی حساس است که راننده بوژی مجبور می شود با 5 کیلو متر بر ساعت حرکت کند و از نظر زمانی نیز در جاده های اصلی و پر رفت وآمد، فقط در ساعات 6 شب تا 6 صبح غیر از روز های تعطیل حق تردد دارند .

صنعت بوژی رانی یک صنعت پر درآمد ولی در عین حال پر هزینه است، بزرگترین مشکل صنعت بوژی رانی اخذ عوارض بی حساب و کتابی است که توسط شهر داری ها و بخشداری ها و در بعضی موا قع توسط افراد محلی به بهانه عبور بار سنگین در مناطق مختلف گرفته می شود و در بعضی از جاده های کشور و همچنین پل هایی که توانایی حمل وزن و بار ان را ندارند و یا تونل ها و پل هایی که ارتفاع کمتر از محموله بوژی را دارند ، شرکت های حمل و نقل موظفند راه های فرعی جهت عبور مجموعه بوژی و کشنده ها بسازند ، که خود این امر هزینه های سر سام آوری را به دنبال دارد.

این صنعت از جانب قانون چند دستورالعمل و محدودیت دارد که طبق ماده 14 این دستور العمل، در صورت که وزن محوله و بوژی بیش از 96 تن باشد،عبور آن از روز پل ها ممنوع است و در صورتی که کمتر از 96 تن باشد، میتوان کشنده را به طرف دیگر پل انتقال داد و سپس با سیم بکسل یا وینچ، باسرعت حداکثر 5 کیلومتر در ساعت از روی پل عبور داد.

  هزار پاهای غول آسا

همچنین ماده 16 این دستورالعمل میگوید : محمولاتی نظیر بولدوزر،لودر،گریدر و به طور کلی هروسیله ای که دارای توان حرکتی باشد و وزن کل بوژی و محموله، بیش از حد مجاز پل باشد، شرکت های حمل ونقل مجاز هستند تا محموله را از کنار پل بدون صدمه دیدن پل و محموله، عبور داده و بعد از عبور دادن بوژِی بدون محموله از پل، در آنسوی پل مجدد بارگیری نمایند.

دستور العمل دیگری نیز وجود دارد که به موجب آن، شرکت های حمل ونقل با همکاری ادارات راه ترابری، گذرگاه هایی را برای عبور محموله ،به صورت دائمی احداث و مسئولیت نگهداری و مرمت آن را برعهده بگیرند.

کشنده ها

بوژی های جاده ای توسط یک کشنده حمل میشوند. در ایران از بین کشنده هایی مثل ام ای ان (مان)، ،ولوو، اسکانیا، اویکو، کنوورث، آیفا ، انواع مدل های بنز مثل نز تیتان Z4042 و... ماک سری N بیشتر در جاده ها ودر جابجایی بار های فوق سنگین به چشم میخورد.

  هزار پاهای غول آسا

ماک که از جنگ جهانی دوم نمادی از کامیون های آمریکایی به شمار میرفت، امروزه پرچمدار ولوو در آمریکای شمالی نیز هست.ماک که از قبل از انقلاب اسلامی وارد خط تولید ایران کاوه شد، در بین مردم سینه چاک ایران ،جای خودرا به عنوان خودرو سخت کار و قدرتمند پیدا کرد.

اکثر کامیون های آمریکایی وارد شده به کشورمان، از نوع اکسل جلو بوده اند و ماک سری R نیز از این دست است. این نوع قرارگیری محور باعث می شود تا به خاطر دور بودن چرخ از کابین، سواری نرم تر شود و از طرفی تقسیم وزن بهتر روی محورها، امکان بارگیری بیشتر را فراهم کند هر چند در تصادفات نه چندان شدید هم می تواند منجر به آسیب دیدن تایر جلو شود. حضور انبوه ماک در کشورمان با سری B آن شرکت آغاز شد که وارد کننده آن نیز، شرکت کاوه کار بود. سپس در سال 1967 ایران کاوه به منظور تولید کامیون های ماک روی کار آمد. اما چون دانش قطعه سازی و قالب گیری آن زمان برای تولید اتاق های تخم مرغی شکل کافی نبود، این اتاق با گلگیرهای تخت ساخته شد و پس از چند سال، گلگیرهای فایبرگلاسی جای آن ها را گرفت تا ماک ایرانی در آن روزها دارای درب موتوری از جنس فایبر گلاس باشد.

در کنار حضور ماک های ایرانی، تعداد زیادی نمونه های وارداتی آن نیز به کشورمان پا گذاشته اند. ماک های ایرانی دارای داشبوردی اقتباس شده از سری B هستند و این در حالیست که مدل های وارداتی داشبورد زیباتری دارند و ضمن این که فرمان آن ها نیز تلسکوپی است به نحوی که طراحی داشبورد سری پیناکل در سال 2005 نیز با نگاهی به گذشته از داشبورد سری R گرفته شده است.
ماک های ایرانی دارای موتورهای 250 اسب بخاری توربوشارژردار بدون اینترکولر هستند و گیربکس آن ها نیز از نوع گیربکس ماک بوده که دو اهرم دسته دنده دارد و اصطلاحا در بین ایرانیان به 20 دنده شناخته می شود و این در حالی است که خود کمپانی به آن 18 دنده می گوید که در بین برخی از طرفداران خودروهای سنگین به 24 دنده نیز خوانده می شود

  هزار پاهای غول آسا

یکی از جالب ترین سیستم های موجود بر روی خودروهای سواری، باز و بسته شدن دریچه های تهویه آن ها با کمک نیروی پنوماتیک است. این رویه بر روی کامیون های قدیمی آمریکایی نیز دیده می شود و برخی از قسمت های آن ها مثل برف پاک کن ها به صورت بادی است. اما دیگر سیستم خاص موجود بر روی ماک ها، به نام ترمودا است که کارکرد آن، باز و بستن شبکه های جلوپنجره است. به این صورت که در زمانی که موتور هنوز خنک است، شبکه های جلو پنجره به صورت پنوماتیکی با کمک شیرهایی که روی منیفولد هوا قرار دارد، در بسته خواهدشد و با گرم شدن موتور، این شبکه ها باز می شوند تا جریان هوا به خنک سازی موتور کمک کند

در این میان، شرکت هایی مثل مرسدس بنز، اسکانیا و ولوو که سابقا بررسی کردیم، در خط تولید خود ،کشنده های 12 چرخ فوق سنگین را نیز جای داده اند.

  هزار پاهای غول آسا

ولوو اف هاچ در دو مدل FH13 و FH16 تولید میشود که هر کدام از این دو مدل با پیشرانه های متفاوتی عرضه میشوند.

سری FH13 با موتور ولوو مدل D13 و حجم موتور 13 لیتری شش سیلندر خطی توربو دیزل و با پیشرانه های 420،460،500 و 540 اسب بخاری تولید میشود. مدل FH 16 که مدل قدرتمند تر FH13 میباشد، عموما برای بار های سنگین تر مورد استفاده قرار میگیرد و این سری تولیدات با موتور 16 لیتری شش سیلندر خطی توربو دیزل نیز در 3 مدل پیشرانه 550،650 و 750 اسب بخاری با 3.550 نیوتون متر گشتاور تولید میشود که همگی از گیربگس توسعه یافته i-shift ولوو بهره میبرند. در این تولیدات مدل چهار محوره فوق سنگین ولوو که در سری FH16 میباشد و در سه مدل پیشرانه تولید میشود،، در بین دیگر تولیدات ولوو بهترین گزینه برای حمل بوژی ها میباشد.

  هزار پاهای غول آسا

مرسدس بنز هم برای عقب نماندن از این قافله عظیم الجسه، مدل چهار محوره فوق سنگین خود را در نسل جدید آکتروس تولید کرده است. نسل جدید آکتروس که قوی ترین مدل آن ، مدل 16 لیتری شش سیلندر با توانایی تولید 625 اسب بخاری میباشد، با جعبه دنده 16 سرعته پاور شیفت، بوژی هارا به دنبال خود میکشد.
در این میان که اسم از دو برند مرسدس بنز و ولوو به میان آوردیم، جای تعجب نیست که ابر غول زیبا در این عرصه وارد نشود. اسکانیا ، رقیب دیرینه این دو برند هم با سری فوق سنگین چهارمحوره خود وارد این عرصه شد.

  هزار پاهای غول آسا

اسکانیا در این سری، از پیشرانه های توسعه یافته هشت سیلندر خود بهره میبرد که در سه مدل استریم لاین R520 ، R580 و R730 به ترتیب با قدرت تولیدی 580،520 و 730 اسب بخاری تولید میشود و همگی از گیربگس های اپتی کروز مخصوص اسکاینا قدرت را برای حمل بوژی انتقال میدهند.

بوژی ها خود نیز به دسته های مختلفی تقسیم میشوند که اکثرا نوع مشخصی ندارند، زیرا بستگی به نوع بار، حجم و وزن محموله طراحی میشوند که مدل هایی از آنها پرکاربردتر و عمومی تر است. ساده ترین مدل آن همانند کمر شکن میباشد ولی با تعداد محور های بیشتر ولی ثابت و غیر قابل چرخش، لذا برای حل این مشکل، در نسلی جدید تر این مدل، قابلیت چرخش تمام چرخ های عقب بوژی برخلاف چرخ های جلو به وسیله سیستم هیدرولیک اضافه شده است. مدل دیگری نیز برای بارهای سنگین تر طراحی و ساخته شده است و به این صورت که در قسمت جلو بوژی ، نزدیک به کشنده، چرخ قرار داده شده و توانایی چرخش بهتری در پیچ ها نیز دارد.

بوژی یک صنعت پر درآمد ولی بسیار زمان بر و سختی است، با توجه به انواع مختلفی که دارد، یکی از مهم ترین گزینه های حمل و نقل میباشد و وجود آن یک امر بسیار ضروریست.

  هزار پاهای غول آسا

  هزار پاهای غول آسا

  هزار پاهای غول آسا

  هزار پاهای غول آسا

مهرداد نادری


نظرات

  • مهدی مهدی (18 بهمن 1396 ساعت 15:11)

    بوژی واقعا کار سختی هست